ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی ایران: چالش‌ها، فرصت‌ها و راهکارهای اجرایی
کد مقاله : 1369-5THEEPCK-FULL
نویسندگان
فریدون تقی پور1، دیار مظهرپور *2
1گروه آموزش علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، اردبیل، ایران.
2گروه آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه فرهنگیان، اردبیل، ایران.
چکیده مقاله
ارزشیابی کیفی-توصیفی به عنوان رویکردی نوین در سنجش پیشرفت تحصیلی، به‌ویژه در دوره ابتدایی، طی دهه‌های اخیر در نظام آموزشی ایران مورد توجه قرار گرفته است. این رویکرد با تمرکز بر ارزیابی مستمر و جامع فرآیند یادگیری، به جای تأکید صرف بر نمرات و آزمون‌های پایانی، به دنبال بهبود بازخوردهای کیفی و ارتقای مداوم یادگیری دانش‌آموزان است. با وجود مزایای بالقوه، اجرای این رویکرد در مدارس ابتدایی با چالش‌هایی مواجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی چالش‌ها، فرصت‌ها و ارائه راهکارهای اجرایی جهت پیاده‌سازی مؤثر ارزشیابی توصیفی، به تحلیل محتوای ۱۹ مقاله علمی-پژوهشی منتخب از پایگاه‌های اطلاعاتی SID و مگ ایران در بازه زمانی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ پرداخته است. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش کدگذاری و تحلیل مضمون و سنتز مطالعات بر مبنای الگوی پیشنهادی سندلوسکی و باروسو (۲۰۰۷) انجام شد و پایایی یافته‌ها با محاسبه ضریب کاپای کوهن (۰.۸۲) تأیید گردید. نتایج پژوهش نشان داد که ارزشیابی توصیفی می‌تواند به بهبود کیفیت یادگیری، افزایش مشارکت و انگیزش دانش‌آموزان کمک کند. با این حال، موانعی از جمله کمبود منابع، ضعف مهارت‌های حرفه‌ای معلمان و چالش‌های مرتبط با برنامه‌ریزی درسی و سیاست‌گذاری آموزشی، اجرای مؤثر این رویکرد را در مدارس ابتدایی ایران با مشکل مواجه ساخته است. بر این اساس، استقرار موفق ارزشیابی توصیفی مستلزم تعامل و هماهنگی تمامی ذینفعان، شامل معلمان، مدیران، والدین و سیاست‌گذاران نظام آموزشی است و با رفع موانع و بهره‌گیری از فرصت‌های موجود، می‌توان از این رویکرد در جهت ارتقای کیفیت یادگیری و آموزش در مدارس ابتدایی بهره برد.
کلیدواژه ها
آموزش ابتدایی؛ ارزشیابی توصیفی؛ بازخوردهای کیفی؛ پیشرفت تحصیلی؛ ارزیابی کیفی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی